Samsun 19 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi KBB Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Esra Kavaz Uştu’ya göre pandemide ertelenen sağlık ihtiyaçları, yüz yüze eğitime başlayan işitme kayıplı öğrencilerin eğitimini olumsuz etkiledi. Uştu, koklear implantasyon için Karadeniz’deki tek aktif merkezin Samsun 19 Mayıs Üniversitesi olduğunu ifade etti.
Pandemide ertelenen Covid dışı sağlık ihtiyaçları, yüz yüze eğitime başlayan işitme kayıplı öğrencilerin eğitimini de olumsuz etkiledi. Samsun 19 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi KBB Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Esra Kavaz Uştu’ya göre, viral bulaş endişesiyle bir süre kapalı kalan özel eğitim merkezlerine gidemeyen, işitme cihazı ayarlarını düzenli yaptıramayan, işitme cihazı yeterli olmadığı için koklear implantasyona yönlendirilemeyen hastaların daha geç tespiti, özellikle okul öncesi ve ilköğretim seviyesindeki bazı çocukların işitsel algı ve dil-konuşma gelişimlerinde duraklamaya veya gerilemeye sebebiyet verdi.
“Dudak okuma alışkanlığı olan çocuklar pandemide iletişim problemleri yaşadı”Yüz yüze eğitimle ilgili kısıtlar ve maske kullanımı nedeniyle özellikle dudak okuma alışkanlığı olan çocuklarda iletişim problemlerinin yaşandığına dikkat çeken Uştu, “Bu süreçte iletişim problemleri olan çocuklar için, hem aile ortamı hem eğitim kurumlarında yüksek sesle konuşma, öğretmenlerin konuşmalarını direkt işitme cihazı veya koklear implanta aktaran FM sistemlerinin kullanılması, dil-konuşma terapisi, özel eğitim yoğunluğunun arttırılması gibi düzenlemeler ve ilave eğitimler, çocukların gelişimindeki açığı kapatabilir” dedi.
İşitme kaybında her hastaya özel çözümİşitme kaybı tedavisinde sunulan çözümlerin işitme kaybının tipi, derecesi, hastanın yaşı ve çevresel faktörlere göre değiştiğini belirten Uştu, işitsel rehabilitasyon programında, Kulak Burun Boğaz Uzmanı, odyolog, dil-konuşma terapisti, psikolog, özel eğitim öğreticileri ve çocuğun ailesinin bir ekip olarak görev alması gerektiğini ifade etti. İşitme cihazlarının halk arasında yaygın bilinen bir yöntemken, koklear implantasyonun daha az bilindiğinden bahseden Uştu, şöyle konuştu: “İşitme kaybı tedavisinde farklı yaş grupları için farklı yollar tariflememiz gerekir. Öncelikle yenidoğan her bebek doğumdan itibaren ilk 72 saatte ‘Yenidoğan İşitme Taraması’ ile değerlendirilir. İşitme taramasında ‘Kaldı’ sonucu elde edilen hastalara doğumdan itibaren 7-15 gün içinde ikinci tarama testi yapılır. Bu taramada tekrar ‘Kaldı’ sonucu elde edlen hastalara doğumdan itibaren 15-30 gün içinde üçüncü tarama testi yapılır. Bu taramada da ‘Kaldı’ sonucu elde edilirse hastalar Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenmiş olan referans merkezlerine sevk edilirler.”
“Karadeniz’de işitme kaybı tedavisi için 6 merkez var”Karadeniz bölgesindeki 18 şehir içerisinde Rize, Trabzon, Tokat ve Zonguldak’ta birer, Samsun’da ise Ondokuz Mayıs Üniversitesi KBB Kliniği’nin de olduğu iki referans merkezi olmak üzere toplam 6 referans merkezinin varlığından bahseden Uştu, “Bu referans merkezlerinde, YEDIT’te ‘Kaldı’ sonucu elde edilen hastalara ileri odyolojik tetkikler uygulanarak işitme kaybı varlığı doğrulanır ve işitsel rehabilitasyon programı başlatılır. Yenidoğan taramalarında herhangi bir problem olmadığı halde erken çocukluk döneminde dil gelişimi ve seslere tepkisinde yetersizlik nedeniyle işitme kaybı olduğu farkedilen çocuklar ise uzman odyologların bulunduğu merkezlerde yaşa uygun odyolojik tetkikler ile değerlendirilerek en erken dönemde işitme cihazı verilerek işitsel rehabilitasyona başlar. İleri ve çok ileri derecede işitme kaybı olup işitme cihazından fayda görmeyen hastalar ise en kısa süre koklear implanta yönlendirilir. Erişkinler ise işitme kaybı farkettikleri taktirde kendilerine en yakın odyoloji ünitesine sahip Kulak Burun Boğaz Kliniği’ne başvurarak tanı alabilir ve uygun işitme cihazına erişebilirler” dedi. Karadeniz’deki koklear implantasyon için tek aktif merkez Samsun 19 Mayıs Üniversitesi Karadeniz Bölgesi’nde şu anda aktif ve düzenli olarak koklear implantasyon uygulanan tek merkezin Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Kliniği olduğunu söyleyen Uştu, şöyle devam etti: “Karadeniz bölgesinde YEDIT tüm şehirlerde uygulanmakla birlikte, referans merkez sayısının artırılması kolay erişilebilirliği sağlayacaktır. Bu konuda yaşadığımız en büyük problem klinikler arası iletişim konusundaki kısıtlılıklardır. Bölgemizde ve hatta yakın Orta Anadolu şehirleri arasında aktif koklear implantasyon yapılan tek merkez olmamıza rağmen, bölgemizdeki hastaların ve klinisyenlerin azımsanmayacak bir kısmı bu durumdan habersiz olduğu için İstanbul ve Ankara gibi hasta yoğunluğunun yüksek olduğu merkezlere başvuruyor veya yönlendiriliyor. Bu durumda bölgemizde koklear implant yapılan merkezlerin sayısının artması ileriye dönük ilk hedef olmalıdır. Kliniğimiz bölgemizdeki tüm hastaları tedavi etmek için uygun alt yapıya sahiptir. YEDIT taraması sonrası zorunlu sevk dışında, hastalar herhangi bir sevk zorunluluğu olmadan, işitme kayıpları ile ilgili sorunlarının çözümü için kliniğimize başvurabilirler.”
: (BHA) - Beyaz Haber Ajansı
: (BHA) - Beyaz Haber Ajansı
